عنوان پروژه: رادیوگرافی، مهندسی برق
رشته: مهندسی برق،پروژه تحقيقاتي دوره كارشناسي
فرمت فایل: WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 73
فهرست مطالب
پيشگفتار
كاربردهاي راديوگرافي
برخي از محدوديت راديوگرافي
اصول راديوگرافي
منابع تشعشع
توليد اشعه X
بيناب اشعة x
چشمه هاي تشعشع گاما
ميراشدن تشعشع
هم ارزي راديوگرافي
تشكيل سايه ، بزرگ شدن و اعوجاج
فيلم و كاغذ راديوگرافي
راديوگرافي خشك
فلورسكپي
پارامترهاي پرتودهي
صفحات راديوگرافي
علامات تشخيص هويت و نشانگرهاي كيفيت تصوير
بازرسي قطعات ساده
بازرسي قطعات پيچيده
مشاهده و تفسير راديوگرافها
پرتوهاي Xو قادرند نسوج بدن و خون را
خطرات پرتوگيري
حفاظت در برابر تشعشع
اندازه گيري تشعشع دريافت شده توسط پرسنل راديوگرافي
راديوگرافي
پيشگفتار
پرتوهاي الكترومغناطيس با طول موجهاي بسيار كوتاه ،يعني پرتوهاي X و ، بدرون محيطهاي مادي جامد نفوذ كرده ولي تا حدي بوسيلة آنها جذب مي شوند. ميزان جذب به چگالي و ضخامت ماده اي كه موج از آن مي گذرد و همچنين ويژگيهاي خود پرتوالكترومغناطيس بستگي دارد. تشعشعي را كه از ماده عبور مي كند مي توان روي فيلم و يا كاغذ حساس آشكارسازي و ثبت نموده ، بر روي يك صفحه داراي خاصيت فلورسانس و يا به كمك تجهيزات الكترونيكي مشاهده نمود.
به بيان دقيق ، راديوگرافي به فرآيندي اطلاق مي شود كه در آن تصوير بر روي يك فيلم ايجاد شود. هنگامي كه تصويري دائمي بر روي يك كاغذ حساس به تابش ثبت گردد،فرآيند به راديوگرافي كاغذي موسوم مي باشد. سيستمي كه در آن تصويري نامريي بر يك صفحة باردار الكترواستاتيكي ايجاد شده و از اين تصوير براي ايجاد تصوير دائمي بر روي كاغذ استفاده مي شود، به راديوگرافي خشك شهرت داشته و فرآيندي كه بر يك صفحه داراي خاصيت فلورسانس تصوير گذار تشكيل مي دهد، فلورسكپي ناميده مي شود. بالاخره هنگامي كه شدت تشعشعي كه از ماده گذشته بوسيله تجهيزات الكترونيكي نمايان و مشاده گردد، با فرآيند پرتوسنجي سرو كار خواهيم داشت.
از حد مجاز مي تواند نسوج بدن را معيوب نمايد.
كاربردهاي راديوگرافي
ويژگيهايي از قطعات و سازه ها را كه منشأ تغيير كافي ضخامت يا چگالي باشند، مي توان به كمك راديوگرافي آشكارسازي و تعيين نمود. هر چه اين تغييرات بيشتر باشد آشكارسازي آ“ها ساده تر خواهد بود ،تخلخل و ديگر حفره ها و همچنين ناخالصيها – به شرط آنكه چگاليشان متفاوت با مادة اصلي باشد . از جمله اصلي ترين عيوب قابل تشخيص با راديوگرافي به شمار مي روند. عموماً بهترين نتايج بازرسي هنگامي حاصل خواهد شد كه ضخامت عيب موجود در قطعه ، در امتداد پرتوها ، قابل ملاحظه باشد. عيوب مسطح از قبيل تركها ،به سادگي قابل تشخيص نبوده و امكان آشكارسازي آنها بستگي به امتدادشان نسبت به امتداد تابش پرتوها خواهد داشت. هر چند كه حساسيت قابل حصول در راديوگرافي به عوامل گوناگوني بستگي پيدا مي كند ؛ ولي در حالت كلي اگر ويژگي مورد نظر تفاوت ميزان جذب 2درصد يا بيشتر ،نسبت به محيط مجاور ،را به همراه داشته قابل تشخيص خواهد بود.
برخي از محدوديت راديوگرافي
هر چند بازرسي غير مخرب به روش راديوگرافي تكنيكي بسيار مفيد براي آزمون مواد به حساب مي آيد ،ولي داراي محدوديتها و معايبي نيز هست.هزينه هاي مرتبط با راديوگرافي در مقايسه با ديگر روشهاي غير مخرب بالا مي باشد ؛ ميزان سرمايه گذاي ثابت براي خريد تجهيزات اشعه X زياد بوده و بعلاوه ، فضاي قابل ملاحظه اي براي آزمايشگاه كه تاريكخانه نيز بخشي از آنست مورد نياز است . هزينه سرمايه گذاري براي منابع اشعة X قابل جابجايي كه براي بازرسي هاي «درجا» مورد استفاده قرار مي گيرند بسيار كمتر ؛ ولي به تاريكخانه و فضاي تفسير فيلم نياز خواهد بود.
اصول راديوگرافي
در آزمون راديوگرافي ، جسم مورد آزمايش در مسير پرتوهاي صادره از چشمة اشعة X يا قرار گرفته و محيط ثبت كننده (معمولاً فيلم ) نزديك به جسم ولي در سمت مقابل چشمة تابش كننده قرار مي گيرد.
قطعه تعيين گردد.
منابع تشعشع
بخشي از بيناب امواج الكترومغناطيس پرتوهاي با بسامد بسيار بالا (طول موج كوتاه ) كه متناظر با تابش هاي X و مي باشد ، تنها بخشي از بيناب است كه مي تواند از اجسام جامد جامد و مات عبور نمايد. امواج الكترومغناطيس را مي توان به صورت يكسري كوانتايا فوتون تصور نمود كه انرژي آنها بسته به بسامد موج تغيير مي كند ، رابطه بين بسامد و انرژي فوتون طبق معادلة كوانتمي پلانك به صورت زير مي باشد:
بيناب اشعة X
پرتوهاي حاصل از يك مولد اشعة X داراي يك طول موج مشخص نبوده و محدوده اي از طول موجها را شامل مي شوند، دو فرآيند در توليد پرتوهاي ايكس دخالت دارد.
چشمه هاي تشعشع گاما
پرتوهاي گاما حاصل واپاشي هستةاتمهاي مواد راديوآكتيو بوده و به عكس بيناب پيوستة (گستردة ) حاصل از لامپ هاي اشعة X ، تابش كننده هاي يك يا چند طول موج كه هر يك از فوتونهاي مشخص و با انرژي معين تشكيل شده ، توليد مي كنند . راديوم كه يك عنصر راديواكتيو طبيعي است، مدتها به عنوان تابش كننده در راديوگرافي مورد استفاده قرار مي گرفت ؛ ولي امروزه بيشتر از راديوايزوتوپهاي حاصل از رآكتورهاي هسته اي استفاده مي شود.